Bij een kalme zee kan iedereen loods zijn
Scrummaster: een leider die faciliteert of een facilitator die leidt?
Rondom het thema leiderschap kunnen termen opeens in of uit de mode zijn. Over dienend leiderschap hoor je de laatste tijd minder dan een tijdje terug, en nu heeft iedereen het over ‘faciliterend leiderschap’. Verwarrend is dat die term op twee manieren gebruikt wordt:
Leiders die faciliteren – In deze visie sturen hiërarchisch hoger geplaatste leidinggevenden hun teams of afdelingen op een faciliterende manier aan. Die afdelingen en teams zijn zo veel mogelijk zelfsturend; de leidinggevende geeft alleen de kaders waarbinnen het team opereert. In de uitvoering is de leidinggevende faciliterend als het team erom vraagt.
Facilitators die leiden – Dit is zoals het begrip in de Coachingskalender vaak wordt gebruikt. Er is een team dat een bepaald resultaat wil neerzetten, en om dat doel te bereiken hebben ze iemand van buiten nodig die procesmatig de leiding van het team overneemt. Bij organisaties die volgens de scrum-methode werken is dit de ‘scrum master’. Die heeft geen hiërarchische bevoegdheden, maar geeft toch sturing aan het scrumteam.
Een goede metafoor hiervoor is die van de reder, de kapitein en de loods. De reder geeft een kapitein opdracht om met zijn boot en bemanning een lading te vervoeren. Bij het in- of uitvaren van een haven moet de kapitein echter een deel van zijn bevoegdheden overdragen aan een loods. Die neemt de besturing van de boot over, maar is daarbij alleen verantwoordelijk voor het varen, niet voor de lading.
In deze metafoor is de reder de opdrachtgever, de lading de content, de kapitein de hiërarchisch leidinggevende en de loods de facilitator die werkt volgens de principes van faciliterend leiderschap. Tijdelijk aan boord, maar wel met volle aandacht.
Wil jij vaardigheden als scrum master verbeteren, dan is de training ‘Agile leiderschap: de sleutel tot succes‘ echt iets voor jou.
De metafoor is bedacht door Marc van Seters.
Deze bijdrage is geschreven door Henri Haarmans.