Wat is Moreel Beraad?
Morele kwesties en ethische dilemma’s kennen niet één juist antwoord. Moreel beraad wordt ingezet om professionals te laten leren over ethische dilemma’s die zij in hun werkpraktijk meemaken. De procesbegeleider faciliteert de morele dialoog in samenspraak met collega-professionals. De aanpak is gestoeld op de Socratische gespreksvoering die door juiste vraagstelling helpt te reflecteren op het eigen denkproces.
Voorbeelden van thema’s zijn:
- Wanneer is er sprake van een sociaal veilige omgeving?
- Wat is integriteit in een bepaalde situatie?
- Wanneer gedrag ongewenst of grensoverschrijdend?
- Welke omgangsvorm is gepast in een bepaalde context?
In een dialoog stel je kwesties aan de orde als:
- Wat doe je in die situatie?
- Waar ligt je loyaliteit?
- Welke belangen spelen er?
- Wat zijn je waarden?
- Zijn er principes die je niet zult loslaten?
Een morele kwestie hoeft niet gelijk een zwaar vraagstuk te zijn, zoals kwesties over leven en dood, waar artsen en andere zorgverleners mee te maken kunnen krijgen, maar kan ook een alledaagse situatie zijn, zoals de mate waarin je klantvriendelijk wilt blijven tegen een klant die heel lastig doet.
Juist door het oefenen met dilemma’s uit meer alledaagse situaties leren we hoe het morele kompas werkt en doen we de inzichten en vaardigheden op om lastiger kwesties te beoordelen en daar naar te handelen. We zien professionele ethiek dan ook als een competentie die in een organisatie ontwikkeld kan worden. De procesbegeleider heeft daarin een belangrijke rol om dit proces goed te leiden. Want dat levert het beste resultaat voor de professional en voor de organisatie.
Nog wat voorbeelden uit de dagelijkse praktijk van professionals:
- Bereken ik alle uren door van een dag waar ik in feite alleen maar heb gewacht op informatie van de klant en ik geen inhoudelijke werkzaamheden heb verricht.
- Of een leverancier vergeet een belangrijk onderdeel door te berekenen dat wel is meegeleverd. Kom je hierop terug?
- Of als ambtenaar krijg je een fles dure champagne aangeboden van de plaatselijke golfclub nadat hun vergunning voor uitbreiding door jouw afdeling is toegekend. Neem je die aan?
- Of een arme moeder van drie kleine kinderen vraagt om hulp bij jouw bedrijf, terwijl ze weet dat ze de rekening niet kan betalen.
- Een grotere kwestie kan zijn: De aanleg van een nieuwe woonwijk heeft grote impact op een paar huizen in de directe omgeving. Deze bewoners, die er al jaren wonen, zijn tegen en hebben goede argumenten, maar geen geld om juridische procedures te voeren. Zet ik de ontwikkeling van de wijk, waar ook veel geld mee is gemoeid, gewoon door volgens planning?
Door inzet van het Moreel Beraad vestig je aandacht op de professionele waarden en de waarden van de klantorganisatie. Moreel Beraad helpt om sociale veiligheid en integriteit in een breder kader te bevorderen.
Wil je meer over de aanpak van moreel beraad leren, dan raden we de training ‘Begeleiden van Dialogen 3 – Moreel Beraad‘ aan.